Podróże na inne kontynenty czy do egzotycznych krajów to nie tylko okazja na przeżycie niezapomnianych wakacji. To także niebezpieczeństwo dla naszego zdrowia, a często także życia związane z występowaniem w tych miejscach wielu groźnych chorób. Jedynym sposobem uchronienia się przed nimi są szczepienia ochronne. I mimo, że jest to czasami wydatek rzędu nawet kilkuset złotych, naprawdę się opłaca. Poniżej przedstawione są najważniejsze informacje dotyczące szczepień, czyli: co, gdzie, jak, kiedy i dlaczego należy zrobić, by z egzotycznych wakacji wrócić cało i zdrowo.

Świat się kurczy. Dzięki rozwojowi techniki, komunikacji lotniczej i drogowej praktycznie nie ma już miejsca, do którego nie można dotrzeć. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu mogliśmy tylko marzyć o wakacjach w amazońskiej dżungli czy o safari w Afryce. Takie doznania zarezerwowane były jedynie dla „wybranych". Teraz - nic prostszego. Wystarczy znaleźć biuro podróży mające w swojej ofercie takie egzotyczne wyjazdy, wykupić wycieczkę i już za kilka czy kilkanaście tygodni można spełnić swoje marzenie.

Ale nim wsiądziemy w samolot i wyruszymy na spotkanie wielkiej przygody należy przede wszystkim zadbać o swoje bezpieczeństwo.

Pierwszy krok

Na początek radzimy udać się do miejscowej stacji sanitarno-epidemiologicznej lub do poradni chorób tropikalnych. Można tam uzyskać informacje o szczepieniach, jakie są wymagane przy wyjazdach do poszczególnych krajów oraz ustalić harmonogram szczepień. Ponieważ szczepionki nie działają od razu, a czasami wymagane jest podanie kilku z nich w różnych odstępach czasu konieczne jest odwiedzenie lekarza co najmniej 8 tygodni przed planowaną podróżą, a najlepiej zrobić to kilka miesięcy wcześniej.

Szczepienia dla osób wyjeżdżających za granicę prowadzą Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne.

Kiedy już dowiesz się od lekarza, jakie szczepionki będzie trzeba przyjąć, zgłoś się na zastrzyk do punktu szczepień w najbliższej przychodni albo w stacji sanitarno-epidemiologicznej.

Na co się zaszczepić?

Ze względu na różny stopień zagrożenia, dobór szczepień zalecanych jest uzależniony od:

• charakteru wyjazdu (indywidualny lub grupowy, rodzaj wykonywanych zajęć, pobyt w rejonach wiejskich, leśnych itp.)
• przewidywanego rejonu i czasu pobytu, z uwzględnieniem aktualnej sytuacji epidemiologicznej.
• stanu odporności immunologicznej i ewentualnych przeciwwskazań do szczepień.

Najczęściej występującymi chorobami zakaźnymi, których można uniknąć dzięki szczepionce, są:

• wirusowe zapalenie wątroby typu A i B, składa się z trzech zastrzyków: pierwsze dwa wykonuje się w odstępie miesiąca, a trzeci po pół roku,
• żółta gorączka(żółta febra) - szczepienie raz na 10 lat, ochrona przed zakażeniem po 10 dniach - Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie, ul. Żelazna 79, tel. (0 22) 620 35 28, błonica, tężec, polio - co 10 lat dawka przypominająca TD,
• dur brzuszny,
• wścieklizna przy szpitalnych oddziałach chorób zakaźnych,
• japońskie zapalenie mózgu - 3 dawki co 14 dni, przypominająca dawka po 3 - 4 latach. Nie szczepi się kobiet w ciąży i dzieci poniżej 1 roku.
• zakażenia meningokowe
• malaria
• polio (choroba Heine - Medina)
• tężec

Szczepienia możemy podzielić na obowiązkowe i zalecane. Bez wykonania szczepień obowiązkowych w danym kraju nie zostaniemy do niego wpuszczeni. Brak szczepień zalecanych nie pociąga za sobą takiej groźby, szczepienia te zwiększają jednak nasze bezpieczeństwo dlatego warto wydać trochę więcej w zamian za pewniejszą ochronę własnego zdrowia i życia.

A dokładnie...

Oczywiście w poszczególnych krajach lista wymaganych szczepień nieco się różni. Poniżej podane są te najczęściej spotykane:

• Szczepienie przeciwko żółtej gorączce - jest obowiązkowe przy wjeździe do krajów centralnej Afryki i Ameryki Południowej; dowód wykonania tego szczepienia - specjalną żółtą książeczkę otrzymywaną od lekarza trzeba okazać przy wjeździe do tych krajów; w Polsce można je wykonać tylko w punktach wskazanych przez Główną Inspekcję Sanitarną,
• Szczepienie przeciwko WZW typu A oraz B - jest zalecane przy podróży do większości państw świata; szczepionka ta podawana jest w kilku dawkach, a cały cykl szczepienia wynosi kilka miesięcy
• Szczepienie przeciwko durowi brzusznemu - jest o tyle istotne, że choroba ta przenosi się drogą pokarmową - jej przyczyną może być nieprzygotowana woda czy zakażone jedzenie,
• Szczepienie przeciwko tężcowi - szczególnie zalecane osobom wybierającym się na wyprawy terenowe, gdzie łatwo o skaleczenie,
• Szczepionka przeciw polio - powinny ją przyjąć osoby wybierające się na Półwysep Indyjski, a także w rejony Egiptu i Nigerii,
• Szczepionka chroniąca przez zakażeniami meningokowymi - zakażenia te występują przede wszystkim w Afryce, w tzw. pasie meningokowym, obejmującym kraje leżące w strefie subsaharyjskiej,
• Często zalecane są także szczepienia przed chorobami, takimi jak: wścieklizna, cholera, odra, różyczka, świnka czy kleszczowe zapalenia mózgu.

Warto przed wyjazdem się dowiedzieć gdzie i jakie szczepienia są wymagane lub zalecane.

To nie wszystko

To, że jesteśmy zaszczepieni nie oznacza, że jesteśmy w 100% bezpieczni. Należy pamiętać także o podstawowych zasadach obowiązujących turystę w tzw. krajach egzotycznych:

1. Pić wodę z pewnego źródła, najlepiej butelkowaną,
2. Nie jeść surowych warzyw, owoce obierać ze skórki,
3. Do mycia zębów używać wody butelkowanej,
4. Jeżeli jesteś w kraju, gdzie istnieje zagrożenie malarią - koniecznie kup moskitierę.

Dopiero teraz możemy ze spokojną głową wyjechać w najdalszy zakątek świata i być pewni, że z wyprawy tej wrócimy zdrowi i pełni jedynie radosnych wspomnień.

Po powrocie

Po powrocie z egzotycznych krajów powinno się odwiedzić lekarza i zrobić kompleksowe badania krwi i kału, tak by wykluczyć zarażenie pasożytami. Lekarza specjalizującego się w medycynie tropikalnej znajdziesz w tym samym miejscu gdzie zostało wykonane szczepienie.

Marta Czyż, Zuzanna Cajbel
ubezpieczeniaonline.pl